TÀU THỦY HƠI NƯỚC
Tàu vật dụng hơi nước đầu tiên của Việt-nam Vũ-Hữu-San Lời Tác-giả. Chúng tôi biết ơn Học-Giả Nguyễn Văn Đăng về đa số công-trình nghiên-cứu rất hữu ích của Ông. Đã từ nhiều thập-niên qua, những Quân-Nhân HQVNCH hồi ấy và bằng-hữu của bọn chúng tôi cho đến ngày nay vẫn tồn tại thắc mắc về chuyện những chiếc tàu máy đầu tiên của nước Việt-Nam ta. Bài viết của Ông “Vài đường nét về Ngành Đóng Thuyền theo kiểu Phương Tây triều Minh-Mạng” đáp ứng nhu cầu đúng sự khát khao đó của công ty chúng tôi khi tuổi về chiều. Xin chân-thành cảm tạ. Thưa các bạn đọc LS, nội dung bài viết này trình-bày về “Tàu sản phẩm hơi nước” còn bài viết về “Tàu quấn Đồng” nhờ Học-GiảNguyễn Văn Đăng, xin giới thiệu trong số tới của Lướt Sóng.  Vua Gia-Long (trái) và con Ông, Vua Minh-Mạng Giữa nhiều Suy-thoái, còn tồn tại một Tiến-bộ Vào thời điểm đầu thế kỷ 19, Vua Gia-Long thống-nhất khu đất nước, dân chúng ban đầu yên ổn làm ăn. Ông lại sở hữu một người con nối-nghiệp tài giỏi. Vua Minh Mạng được xem như một trong những vì vua giỏi giang về quản trị hành chính, vẫn mở mang cương vực rộng lớn nhất trong loại sử Việt. Thời đó biên giới Đại Việt-Nam quý phái tận Cao Miên và Ai Lao. Dù thế sau này, khi mất nước vào tay nước Pháp, những vương triều Nguyễn đều bị kết tội là lần khần canh-tân khu đất nước, áp-dụng chế độ bế môn toả cảng, bỏ mặc các phiên bản điều nai lưng yêu ước canh tân của các sĩ phu tiến bộ. tuy nhiên giữa nhiều lỡ lầm gây suy-thoái, cũng có thể có một sự kiện xứng đáng ghi-nhận thực-sự là tiến-bộ. Chỉ tiếc chan nước ta, ngọn lửa cháy rực ấy chỉ cháy vào khoảnh-khắc rồi tàn lụi ngay: khai-sinh kỹ thuật tàu máy. Theo Ông Nguyễn Văn Đăng viết trong bài bác “Vài nét về Ngành Đóng Thuyền theo phong cách Phương Tây triều Minh-Mạng”: Nguyễn Ánh khi còn ở Gia Định, dưới sự cố vấn của bạn Pháp đã triển khai việc đóng thuyền theo phong cách phương Tây. Một trong những năm 1792-1793, John Barrow đã ghi lại trong hồi ký kết rằng:“Ngài (tức Nguyễn Ánh) đã học qua thẩm mỹ châu Âu, yêu cầu nhất là việc đóng tàu đại dương và mặt hàng hải… Ngài đã học qua việc đóng tàu, ao ước thi hành ngay, mới mua một loại tàu người thương Đào Nha, từ bỏ tay dỡ ra từng miếng ván cho đến khi ráp lại thành một loại tàu bắt đầu hoàn toàn”<1>.  Đến thời Minh Mạng, việc đóng thuyền phỏng theo kỹ thuật phương Tây được liên tục với các quy chế chặt chẽ hơn, biểu lộ rõ rệt nhất trong hai các loại thuyền quấn đồng và thuyền máy. Tàu thứ hơi nước<2> thành lập ở phương Tây đầu thế kỷ XIX, tàu máy hơi nước lần trước tiên xuất hiện ở vn vào cuối thời Minh Mạng. Xưởng đóng tàu ngơi nghỉ Huế thời này cũng đóng được 3 chiếc. Năm 1838<3> nhà vua phân biệt ưu điềm của nó: “Kiểu thuyền ấy nhờ hơi mà đưa động, không đề nghị gió nước thuận tốt nghịch, ko bắt người chèo phòng mà thuyền trường đoản cú phóng nhanh, trang thiết bị thật là tinh xảo…” bắt buộc “…sức mang lại Vũ khố nghiên cứu theo đúng phương thức thuyền máy download của Tây dương trước đó để tâu lên xin làm<4>. Sau thời điểm thí nghiệm lần đầu trong thời điểm tháng 2 năm 1839 thất bại bởi vì “nồi hơi nước bị vỡ”, tháng bốn thí nghiệm thành công ở cầu sông Bến Ngự, vua “thưởng cho đốc công phó tổng giám đốc Hoàng Văn Lịch, Vũ Huy Trinh mọi người một nhẫn ca sỹ pha lê bịt vàng, một đồng Phi long đại kim tiền, lại gia cho làm Giám đốc, thêm nhì cấp, thưởng cho cả đốc công và quân nhân thợ 1000 quan lại tiền. Bảo rằng…thuyền ấy download cũng được, nhưng ước ao thợ thuyền vn học biết trang thiết bị khôn khéo, cho nên vì vậy không nhắc nhọc tốn cơ mà thôi”. mon 10 năm đó chiếc thứ 2 ra đời, “chế chế tạo thêm một dòng thuyền lớn, chạy bằng hơi nước, giá thành tổn 11.000 quan”<5>). Cái này phệ hơn, dài 4 trượng 3 thước 2 tấc, rộng 1 thước 8 tấc, sâu 3 thước 6 tấc; thùng nước lâu năm 4 thước 5 tấc, rộng 5 tấc, cao 3 thước 2 phân<6> . Trong quy trình đóng tàu thuyền, nhà vua luôn chỉ huy tỉ mỉ. Nếu chiếc đầu, tàu còn dùng máy cũ của Tây gắn vào thì chiếc này từ bỏ tay người đứng đầu Hoàng Văn Lịch cùng thợ quan tiền xưởng chế tạo ra cỗ máy mới, có kêu gọi thêm nhân lực: “…ở thành phố hà tĩnh 60 thợ rèn, ở tỉnh bắc ninh 30 thợ đúc đem khí cụ buộc phải giải về tởm để lựa chọn người thông đạt làm sản phẩm móc”<7>. Hai chiếc trước tiên chế thử nghiệm thành công chứng minh trình độ đóng góp tàu của tín đồ thợ thủ công bằng tay Việt Nam truyền thống đã hoàn toàn có thể tiếp cận và làm chủ kỹ thuật cơ khí máy móc của phương tây thời bấy giờ. Năm 1840, triều đình thâu tóm về một chiếc có máy móc han rỉ, nồi sắt rò nước, chạy chậm. Vua không đúng thợ cởi ra xem xét chỉnh đốn lại, mang lại chạy thi cùng với thuyền Bình hải (loại tàu bọc đồng vốn nổi tiếng chạy nhanh) trường đoản cú Thuận An mang lại Đà Nẵng. Thuyền thiết bị chạy nhanh hơn. Từ kia vua không nên chưởng vệ Đoàn Kim, chánh phó giám đốc Lê Văn Quý, Lê Văn Xuyên theo phương thức tàu này, sản xuất chiếc tàu bình dân kiểu mới. Chiếc này còn có kỹ thuật cách tân hơn: “…hai đầu trục bánh xe cộ guồng thêm từng bên một cái đỡ trục bởi đồng. Còn ống còi, ống khói, cột đồng trung tâm cái guồng cùng nắp chứa nước hoặc làm cho sắt, hoặc làm bởi đồng…ván thân tàu cần sử dụng gỗ đỗ, mộc thị chỉ dày 8 phân”<8>…. Tàu sản phẩm cuối thời Minh Mạng được xếp thành 3 hạng. Chiếc mới mua loại to gọi là lặng Phi, cái vừa mới đóng gọi là Vân Phi cùng chiếc nhỏ tuổi gọi là Vụ Phi. Dòng cũ sử dụng làm tàu vận tải sơn đen. việc đóng tàu máy thành công tạo ra kỹ năng đóng đồng loạt tàu thuyền của bạn thợ Việt Nam. Tuy thế sau đó, vua Thiệu Trị chỉ mang lại đóng thêm 2 chiếc, còn lại là mua. Vua từ Đức đã có lần sai quan, thợ cho Hương Cảng, Gia Định để học tập sản xuất tàu thuyền, súng ống nhưng tiếp nối không thấy sử sách nói tới việc thực hiện họ. Công ty nước chỉ quan tâm đến những sự việc trước mắt nên chỉ bỏ chi phí ra cài của phương Tây cùng thuê thợ “hoa tiêu coi máy” người nước ngoài rất tốn kém<9> . Những thuyền máy, sau thời hạn ngắn thực hiện quá tải, thứu tự bị chìm, gãy, vỡ lẽ …Nhà nước tỏ ra không được kinh phí tương tự như năng lực tổ chức triển khai thợ bằng tay thủ công để sửa chữa. Điều đó cho biết thêm rằng, câu hỏi đóng tàu máy sở hữu nặng đặc điểm thử nghiệm và bắt chiếc “phỏng theo” kém hiệu quả. Đến khi fan Pháp tặng cho 5 chiếc vào năm 1876 thì trước sau, triều Nguyễn chỉ bao gồm 16 dòng tàu máy. Ông Nguyễn Văn Đăng kết-luân: “Có thể thấy là tình hình việt nam thời trường đoản cú Đức sẽ khác thời Minh Mạng và phức hợp hơn. Triều đình thụ động đối phó giặc biển khơi và giặc ngoại xâm. Thuyền quấn đồng trầm trồ có công dụng nhất vẫn được thường xuyên đóng nhưng con số không đầy đủ dùng. Phiên bản thân vua Thiệu Trị, tự Đức ko đủ kiên cường và quyết chổ chính giữa theo đuổi vấn đề tổ chức, thực hiện đóng thuyền thiết bị trên đồ sộ lớn. Như vậy, mặc dù Minh Mạng đã bao gồm công thân thiết tiếp thu phần đông yếu tố kỹ thuật đóng thuyền phương tây nhưng những vị vua kế tục ông đang không phát huy được tay nghề đó, quan trọng trong nghành nghề dịch vụ đóng thuyền máy, tiêu tốn lãng phí kỹ thuật cơ khí hiếm gồm này.” Bối cảnh Á Đông thời gian giao-thời thân Buồm với Máy Giao-thương trên biển rất phát triển vào thế-kỷ đồ vật 17. Tàu bè ngang dọc khắp thế-giới. Người các nước Âu-châu và trong cả Á-châu như Nhật-bản, Trung-Hoa, Thái-Lan ra vào cả nhị miền nước ta rất thường xuyên.  Các tàu thuyền Nhật và Tàu hay qua lại nước ta. Còn đồng-bào ta không có hải-thuyền lớn, chẳng đi đâu xa. Việt-Sử ghi-nhận vấn đề tàu quốc tế đến mua sắm rất nhiều. Lúc họ mang đến thì thuyền ta hì hục kéo vào bến, trầm-trồ khen ngợi rất nhiều hàng-hoá tốt, chứ người nước ta không bao giờ sang xứ họ, mặc dù là xem chơi đến biết.  Thuyền ta kéo tàu Nhật vào bến. cho đến hậu-bán thế-kỷ 19, Trung-Hoa đã có hạm-đội Bắc Dương, Nhật-Bản tự đóng góp tàu chiến với súng giỏi máy mạnh dạn tương-đương với các chiến-hạm Anh, Pháp, Mỹ. không ít thuyền trang bị vào nước ta theo chân người Pháp khi bọn họ tấn-công Đà-Nẵng (1858) rồi chiếm Nam-kỳ (1859). Tàu sản phẩm công nghệ hơi nước Gia Định vị Doudard de Lagrée chỉ-huy 28 quân nhân thủy đã chiếm hoàng-cung của vua Cao Miên Norodom vào ngày 3 mon 3 dl năm 1864 cùng treo cờ Pháp khắp khu vực dinh thự, cơ quan, đơn vị chức năng hành chánh nơi công cộng trên khu đất Cao Miên.<10> giữa những tàu lắp thêm vào khu vực miền bắc nước ta trước tiên là của doanh gia Pháp Jean.Dupuis vào thời điểm năm 1871. Chuyện gây trắc trở với vn gồm cả việc không có tiền mặt để mua than đốt cho những tàu máy hơi nước vào đoàn thuyền buôn bất hợp-pháp của hắn. Tiếp theo sau là đoàn chiến-hạm gắn máy của Francis Garnier ồ ạt ngược sông năm 1873, chiếm Hà-Nội, xuôi chiếc chiếm nam giới Định, Ninh Bình... Tàu lắp thêm hơi nước trên Thái-Lan Như sẽ thưa ngơi nghỉ trên, câu hỏi kiến-trúc tàu trang bị của Vua Minh-Mạng xứng đáng ghi-nhận là sự kiện thực-sự tiến-bộ thừa bực. Vào một bài bác viết, Frédéric Mantienne đề cập lại chuyện này với khen ngợi Việt-Nam rất đúng. Ông viết: “Năm 1839, việt nam mua con tàu chạy bởi hơi nước đầu tiên, tiếp nối là tía thuyền không giống – có tên Yên Phi, Vũ Phi với Hương Phi. Đáng xem xét là ngay toàn bộ cơ thể Pháp, cho tới trước năm 1816-1818, còn chưa sử dụng tàu khá nước cho những sứ mạng yêu mến mại. Đến cuối thập niên 1820, những hạm team Anh cùng Pháp mới đặt hàng các tàu tương đối nước đầu tiên. Trong quần thể vực, cho thập niên 1830, vua Rama III của thái lan mới quyết định chỉ dùng toàn mô hình châu Âu cho hạm chiến nhà nước Thái. Có nghĩa là trong khi người dân thái lan mới ban đầu nói về tàu mẫu mã Tây phương, thì việt nam đã thiết lập tàu chạy bởi hơi nước.”<11> mặc dù thế sau đó, tình-trạng Thái-Lan ra sao? Về ngoại-thương, nước này đã từng có lần ký những hiệp-ước thương-mại với Anh-Quốc năm 1826 với rồi đối với cả Hoa-kỳ tức thì từ năm1833. Về hàng-hải, họ download tàu máy thứ nhất năm 1862. Học hỏi cách thức sử-dụng xong, Thái-Lan sở hữu tiếp 5 chiến-hạm của Pháp năm 1865. Máy móc bảo-trì khá xuất sắc nên vài bố chiếc vẫn còn khiển-dụng cho đến đầu thế-kỷ thiết bị 20.<12> đầy đủ tàu buôn Thái-lan được trang-bị sản phẩm hơi nước, chạy con đường dài ngoại-thương. Tàu họ hỗ tương thường-trực hải-lộ thủ đô bangkok – Eo hải dương Malacca, sang Tàu, quý phái Nhật.  Đi trước mà có thể chẳng tới đâu Vua Minh-Mạng tất cả công đi trước trong không ít đề-án thuyền máy, tuy vậy rồi vn lại cho sau phần nhiều người, của cả ông hàng xóm Thái-lan. Sau thế-chiến I, hải-quân Hoàng-Gia Thái đã làm được trang-bị Tiềm-Thủy-Đĩnh, Tuần-Dương-Hạm cùng với hải-pháo 8 inches. Ngày nay, họ tất cả cả Hàng-Không Mẫu-hạm. Việt-Nam ta đến lúc nào mới bằng họ. Một trăm năm nữa chăng? Một khi ta cho tới đó, bọn họ không chờ đón ta, cơ mà đã sinh hoạt tận đâu đâu rồi? Vũ-Hữu-San    Một Tiềm-Thuỷ-Đĩnh lớp Blajunbolt (Class 1936). Mọi chiến-hạm tối-tân này là kỷ-vật của HQ Thái-Lan tại những bảo-tàng-viện.  Hàng Không mẫu mã Hạm mới đóng của HQ Thái-Lan. 8 Ông Vĩnh Sính được cho phép post lại trên ERCT. Xin cám ơn Ông Ð. Với Ông Vĩnh Sính. THỬ TÌM HIỂU THÊM VỀCHUYẾN ĐI CÔNG VỤỞ HẠ CHÂU CỦA CAO BÁ QUÁT  Tàu buồm khuôn khổ tàu Phấn Bằng Trong nỗ lực tìm hiểu và so sánh về nhấn thức lúc đầu của giới sĩ phu Đông Á lúc tiếp xúc với lịch sự Tây phương vào khoảng thời điểm giữa thế kỷ XIX, chúng tôi đã kiếm tìm đọc một số trong những sứ trình nhật ký kết cùng thơ văn mà những sứ thần Nhật Bản, china và Việt Nam khắc ghi trong phần nhiều lần đi công cán sang các nước Tây phương. Vào chuyến công vụ ra quốc tế vào năm 1844, dù rằng Cao Bá quát (CBQ) chỉ đến vùng Hạ Châu thuộc Đông phái nam Á, nhưng lại những bài thơ bởi ông sáng tác trong lần “xuất dương hiệu lực” này rất có thể xếp vào mảng tư liệu nói trên. Nguyên nhân là qua những bài xích thơ này, người đọc rất có thể thấy được những nét điểm nhấn nói lên cảm giác kinh ngạc của tác giả đối với nền văn minh cận đại của fan Tây phương khi ông đi qua những trực thuộc địa hay tô giới của mình trong vùng Hạ Châu. Trong bài này, dựa vào những tứ liệu của việt nam và của nước ngoài, chúng tôi sẽ đưa ra một trong những nhận xét cùng thông tin nhằm mục tiêu thấy rõ hơn về mục tiêu phái bộ nước ta đi Hạ Châu lần này và ấn tượng về tao nhã Tây phương của CBQ. 1) Mục đích của chuyến công du : Trước hết, họ cần khẳng định vị trí của vùng Hạ Châu. Theo nghiên cứu của vắt học đưa Trần ghê Hoà (Ch’en Ching-ho), địa danh Hạ Châu tuỳ theo thời điểm rất có thể dùng nhằm chỉ những vị trí khác nhau. Nói một bí quyết cụ thể, địa điểm Hạ Châu nguyên vào vào đầu thế kỷ XIX dùng để làm chỉ Penang với Malacca, nhưng sau thời điểm Tân Gia ba trở thành nhượng địa của anh ý và cảng này được mở bán khai trương vào năm 1819, cả hai danh xưng Hạ Châu cùng Tân Gia bố đều được sử dụng nhằm mục đích chỉ tân cảng Singapore. Mặc dù nhiên, vào thời gian 1844 lúc CBQ được phái đi công vụ, danh xưng Hạ Châu bên trên nguyên tắc được dùng không gần như để chỉ Singapore hơn nữa để hotline cả Penang và Malacca -- tức là các thuộc địa bên trên eo biển khơi Malacca cơ mà tiếng Anh gọi phổ biến là Straits Settlements. Nhằm nắm rõ mục đích của phái cỗ cùng phản ứng của CBQ lúc mục kích những biểu tượng của nền văn minh tân tiến Tây phương, họ cần quan tâm đến thời điểm phái cỗ được gởi đi Hạ Châu lần này : Đây là 1 trong trong những phái bộ đầu tiên do triều đình nhà Nguyễn giữ hộ sang Hạ Châu ngay sau khoản thời gian Thanh triều do bị thất trận nặng nại trong cuộc chiến tranh Nha phiến (1839-1842) phải phải nuốt nhục ký kết kết điều mong Nam khiếp (1842) với nước Anh. Điều ước này bắt đầu cho hàng loạt điều cầu bất bình đẳng china phải cam kết kết với những liệt cường khác. Trên thực tế, theo điều cầu Nam Kinh, trung hoa phải giảm nhường mùi hương Cảng đến Anh trong 150 năm, mở 5 cảng Quảng Châu, Hạ Môn, Phúc Châu, Ninh Ba, Thượng Hải cho những người Anh đến mua sắm và cư trú, đồng thời bắt buộc bồi thường xuyên cho vương quốc anh 21 triệu đồng bạc Mễ Tây Cơ. Đối với các nước có quan hệ triều cống với china như vn hay Triều Tiên, điều mong này còn có một ý nghĩa sâu sắc quan trọng không giống : địa điểm “Thiên triều” của trung quốc ở Đông Á không thể như trước. Theo chứng từ của một tín đồ Anh đến việt nam vài năm sau đó, “từ khi chiến tranh Nha phiến bùng nổ, trung hoa đã tất cả thái độ mềm mỏng và hoà hoãn (reconciliatory) so với Việt phái nam và thậm chí là đã miễn việc triều cống,... điều ước Nam ghê đã có lại lợi ích cho vua nước An Nam, vì kế tiếp mậu dịch không còn giới hạn sống Quảng Đông và Hạ Môn như trước, mà hoàn toàn có thể khuếch đại quý phái 3 cảng bắt đầu được mở thêm do điều cầu Nam Kinh”. Phái cỗ đi Hạ Châu năm 1844 có mục tiêu gì? nhằm trả lời thắc mắc này, trước hết chúng ta cần thu thập một vài thông tin cơ bản. Người dẫn đầu phái cỗ (chánh biện) là Đào Trí Phú (nguyên Tả tham tri cỗ Hộ); phó biện là nai lưng Tú Dĩnh (Viên nước ngoài lang Nội bộ phủ), quan lại viên tháp tùng còn tồn tại thừa biện Lê Bá Đĩnh, tư vụ Nguyễn Văn Bàn cùng Nguyễn Công Dao, thị vệ è cổ Văn Quý, thuộc hai người đi “hiệu lực” là CBQ với Hà Văn Trung. Phái cỗ đi trên tàu Phấn Bằng- một loại tàu buồm giăng ngang (square-rigged ship) nhưng triều đình Huế dùng làm tàu buôn giờ đây - khởi hành vào tháng 1-1844 cùng về lại hồi tháng 7 năm đó. Đại nam thực lục (sẽ ghi tắt là Thực lục) cho thấy là “trước kia, bên dưới triều Minh Mệnh Phải chăng một trong những mục tiêu thiết yếu của phái cỗ đi Hạ Châu năm 1844 là để sở hữ chiếc tàu chạy bởi hơi nước cỡ khủng này? chắc rằng đúng thế. Dù rằng Thực lục chỉ cho biết thêm một cách bao quát là “trước đây Trí Phú đã có phái đi Giang-lưu-ba, có tác dụng việc đa số chưa xong, do đó lại không đúng đi”. Bọn họ biết rằng trước đó, Trí Phú đã được phái bước vào năm 1840, và các bước “phần nhiều chưa chấm dứt (đa vị thanh)” trong chuyến du ngoạn đó có lẽ rằng hàm ý việc mua chiếc tàu béo chạy bằng hơi nước mà trong tương lai được mang tên là Điện Phi. Cần nói thêm là chuyến công cán mà CBQ tháp tùng chỉ đi trong vòng 7 tháng với câu “Đào Trí Phú về lại từ bỏ Tây dương, thiết lập một dòng tàu chạy bởi hơi nước trị giá bán hơn 28 vạn quan liêu tiền” trong Thực lục khiến người ta có thể hiểu nhầm là chỉ trong thời gian 7 tháng mà Trí Phú đi lịch sự Tây phương và đã mua được tàu Điện Phi có về. Thực sự thì như ta đang biết là phái bộ này không đi quý phái Tây phương. Vậy danh tự Tây dương trong Thực lục có nghĩa gì? Vào nửa vào đầu thế kỷ XIX, kỹ năng địa lý thế giới ở china và nước ta hãy còn rất là hạn chế và tạp nhạp, ngay tờ quan liêu báo bởi vì tỉnh Quảng Đông phát hành từ năm 1819 mang lại năm 1822 còn phân tích và lý giải Bồ Đào Nha sinh hoạt cạnh Malacca, cơ mà Pháp và ý trung nhân Đào Nha chỉ với một, tuyệt nói một bí quyết khác Pháp nằm cận kề eo biển khơi Malacca ! vị đó, “sang Tây dương” trong trường hợp này sẽ không nhất thiết là cần đi sang những nước Âu Châu. Vì chưng vô tình nhầm tưởng rằng “sang Tây dương” bắt buộc là thanh lịch Âu Châu, mà lại nếu đi bằng thuyền buồm thì không thể nào lịch sự Âu Châu rồi về lại trong một khoảng thời gian 7 tháng, bắt buộc học đưa Trần khiếp Hoà đã lưu ý là hợp lý Đào Trí Phú đã đi Giang-lưu-ba (Jakarta) bằng tàu Phấn Bằng, “rồi từ Jakarta đảo qua tàu khác nhằm đi Tây dương (Pháp), và cuối cùng nhận tàu Điện Phi nghỉ ngơi Pháp rồi lên tàu đó nhằm đi trực tiếp về Thuận Hoá”. Sự thật thì không phải như vậy, vì như bọn họ đã biết, phái bộ gồm CBQ tháp tùng đang không sang Âu Châu, mà lại chỉ đi các vùng trực thuộc địa của fan Tây phương dọc từ eo biển cả Malacca. Nhưng căn cứ vào đâu mà chúng ta cũng có thể đoán định được là tàu Điện Phi sẽ được download ở Đông nam Á ? Thông tin sau đây từ những nguồn tư liệu giờ đồng hồ Anh mà cửa hàng chúng tôi tình cờ tìm kiếm thấy đã chứng thực điều đó. Trước hết, nên nói rằng các nguồn bốn liệu giờ đồng hồ Anh mà công ty chúng tôi đã xem các nhấn rất mạnh vào thời điểm đó Xiêm (Siam) với An nam là nhì nước trơn giềng có quan hệ siêu xấu (very bad neighbours). Khi cuộc chiến tranh Nha phiến vừa bùng nổ, bởi nghe lời đồn thổi là các đại chiến hàm Anh ở trung hoa sẽ tiện đường “ghé viếng thăm nước Xiêm” một khi chiến tranh kết liễu, vua Xiêm sốt ruột nên đã đặt mua những súng ống cùng một dòng tàu chạy bằng hơi nước qua doanh nghiệp của ông Robert Hunter lo về bài toán mậu dịch giữa bangkok thái lan với các nước Âu Châu. Do các món đồ vua Xiêm đặt tải đến chậm, đến lúc sắp đến sửa phục vụ thì chiến tranh Nha phiến đã xong và nỗi khiếp sợ của người Xiêm bị vạ lây với trung quốc cũng sẽ nguôi lắng. Do thế, vua Xiêm có tác dụng khó, ko chịu mua chiếc tàu chạy bằng hơi nước theo giá phía 2 bên đã thoả thuận thời gian ban đầu. Hunter vì thế mới đề nghị xuất bán cho người An phái mạnh – “địch thủ của tín đồ Xiêm”. Công dụng là Hunter bị trục xuất thoát ra khỏi Bangkok, tuy tiếp nối có được phép trở về Xiêm để tịch thu tài sản. “Trong thời gian ở Singapore, ông ta vẫn hoàn tất thủ tục bán cái tàu chạy bởi hơi nước cho tất cả những người An Nam”. Nắm lại, căn cứ vào thời điểm cùng những chi tiết của hội chứng từ trên, chúng ta cũng có thể suy luận là : 1) dòng tàu chạy bởi hơi nước cơ mà thương nhân người Anh Robert Hunter bán ra cho An nam chắn hẳn là tàu Điện Phi, 2)quá trình giao thương tàu Điện Phi đã ra mắt ở Singapore chứ không hẳn ở Âu Châu. Cũng theo các nguồn tài liệu tiếng Anh, mậu dịch giữa nước ta với các thuộc địa Anh thuộc vùng Hạ Châu chỉ ban đầu sau khi tân cảng Singapore trở nên thuộc địa của tín đồ Anh (1819). Trước đó phần đông “không tất cả dấu vệt gì về mậu dịch thân Căm-pu-chia và Cochin-China với những thuộc địa Anh sinh hoạt trên eo biển”. Năm 1821, số thuyền mành (junk) mang lại Singapore từ nhị nước này và Xiêm là 21 chiếc, và 3 năm sau (1824) số thuyền đến Singapore tăng thêm thành 70 chiếc mỗi năm. “Mậu dịch với Singapore siêu bị tinh giảm vào thập niên 1820, vì lẽ đa phần những sản phẩm của Cochin-China chỉ thích phù hợp với thị ngôi trường Trung Quốc, và chỉ có thống trị thượng lưu ở Cochin-China với quân đội của phòng vua mới mong muốn về rất nhiều hàng bông (cotton) và hàng nỉ (woollen) của Anh. Sản phẩm nỉ của Anh sử dụng may trang phục cho quân đội của phòng vua phần nhiều được đặt sở hữu từ Quảng Đông”. Mậu dịch thân An Nam và Singapore vị “thần dân bạn Hoa trong nước đảm nhiệm”. Báo cáo của toàn quyền Anh ở Singapore, John Crawfurd, về Luân Đôn cho thấy thêm là năm 1825 ghi lại một mốc quan trọng trong vấn đề mậu dịch giữa Cochin-China và Singapore. Vào năm ấy, “nhà vua Ngoài ra, theo báo cáo của Isodore Hedde - một cam kết giả tất cả đến vn vào mùa xuân năm 1844 -, tuỳ theo thời điểm, mọi phái cỗ đi công cán ngơi nghỉ Hạ Châu dưới hai triều Minh Mạng và Thiệu Trị có mục đích khác nhau. Ví dụ, phái bộ năm 1832 là để “diễn tập đi biển”, năm 1835 nhằm “nắm vững hải trình và mày mò hình cầm cùng phong tục”, năm 1840 là nhằm “chọn mua hàng hoá”, năm 1842 là nhằm “diễn tập đi biển cả và để giải quyết những vụ việc chưa làm dứt cho nội vụ phủ”. Hedde cũng cho biết thêm một số cụ thể các mặt hàng xuất nhập giữa vn với Singapore trong tầm những năm đầu triều vua Thiệu Trị : sản phẩm bán gồm bao gồm lụa chế tạo ở trung hoa và Việt Nam, chè xanh (green tea), vải vóc trúc bâu Nam kinh (nankeens), quế, sừng tê giác, gạo, đường, muối, ngà voi, domain authority trâu, những loại gỗ quý, rubi bạc; cùng hàng sở hữu về gồm có vải lạc đà và hàng bông thường, gồm khổ nhiều năm để may áo xống cho quân đội, thiếc, nha phiến, súng ống, và một trong những sản phẩm Ấn Độ. Vày sao “nha phiến” là sản phẩm cấm nhập khẩu mà lại nằm trong danh sách này ? Ai là người đứng sau việc mua hàng đó ? chúng ta không gồm đủ tứ liệu để trả lời câu hỏi này một phương pháp thoả đáng, chỉ biết theo các thông tin rải rác trong Thực lục thì Phó biện của phái bộ trong đợt đi Hạ Châu năm 1844 là nai lưng Tú Dĩnh sau đây bị giáng chức vị tội “buôn lậu”, mà lại “buôn lậu” gì thì không thấy nói rõ cùng ngay hỏng thực của vụ án cũng ko thấy bao gồm sách nào nói đến. Trong phạm vi của bài xích này, bạn có thể đoán định là ngoài trọng trách diễn tập và cài bán, phái cỗ đi Hạ Châu năm 1844 còn có mục đích sở hữu chiếc tàu chạy bởi hơi nước cỡ phệ mà về sau sẽ mang tên là Điện Phi. http://www.erct.com/2-ThoVan/VinhSinh/CaoBaQuat.htm   Shuinsen (朱印船) Shuisen (朱印船) (“Châu ấn thuyền”) Nhật phiên bản năm 1634, kết hợp phong biện pháp vuông châu Âu, buồm hình tam giác và xây đắp đuôi tàu. Con tàu này thường được vật dụng 6 mang đến 8 khẩu đại bác. Bảo tàng khoa học thủy quân Tokyo. 1858- Rigault de Genouilly's flagship was the screw-powered 50-gun frigate Némésis. He was accompanied by the screw-powered 12-gun corvettes Primauguet and Phlégéton, the steam-gunboats Alarme, Avalanche, Dragonne, Fusée & Mitraille, và the steam transports Durance, Saône, Gironde, Dordogne và Meurthe. The Spanish navy was represented by the armed despatch vessel El Cano. |
